Hyacinthella leucophaea ssp. atchleyi

Βούρινος, 26/3/2011

Είναι μικροσκοπική, αλλά τρισχαριτωμένη η Hyacinthella leucophaea ssp. atchleyi (A. K. Jacks. & Turrill) K. Perss. & Jim. Perss. Περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1937 από τον Κιθαιρώνα και αρχικά πιστευόταν ότι ήταν ενδημικό της Ελλάδας. Τελικά πρόκειται για βαλκανικό υποείδος, που εντοπίζεται και στη Δ. Βουλγαρία και την Α. Σερβία. Στην Ελλάδα βρίσκεται στη Δ. Μακεδονία (Βούρινος και νομός Γρεβενών), στην Στερεά Ελλάδα (Κιθαιρώνας, Τραγάνα, Β. Εύβοια και γύρω από τη Χαλκίδα) και πρόσφατα (2005) εντοπίστηκε και στην Πελοπόννησο. Σπάνια και ακριβοθώρητη, θα τη συναντήσει κανείς σε χαλικώδεις πλαγιές λόφων και λιβάδια, βραχώδεις πλαγιές, μακκία βλάστηση, ξέφωτα και παρυφές δάσους κωνοφόρων, σε ασβεστόλιθο, φλύσχη και σερπεντίνη, μεταξύ 100 και 1800 μ. Η περίοδος της ανθοφορίας της εξαρτάται από το υψόμετρο: σε χαμηλά υψόμετρα, ως προάγγελος της άνοιξης, ανθίζει νωρίς το Φεβρουάριο και ολόκληρο το Μάρτιο, ενώ ψηλότερα καθυστερεί και εντοπίζεται ανθισμένη μέχρι και τον Απρίλιο.

Σχηματίζει μικρούς και διάσπαρτους πληθυσμούς: 500 άτομα ο πληθυσμός του Κιθαιρώνα, 1000 άτομα κοντά στη Θήβα και μόλις 50 άτομα, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, ο πληθυσμός της Πελοποννήσου. Ένας από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς που έχει βρεθεί στην Ελλάδα είναι αυτός της Τραγάνας, όπου έχουν καταμετρηθεί γύρω στα 50.000 άτομα.

Η περιορισμένη εξάπλωσή της στην Ελλάδα, αλλά και οι αλλαγές χρήσης της γης στις περιοχές όπου φύεται, με συνέπεια να απειλούνται οι πληθυσμοί της, επιβάλλουν την προστασία της, γι’ αυτό και περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας, στο Π.Δ. 67/81 και στον κατάλογο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών  για τα φυτικά είδη που χρήζουν προστασίας (UNEP-WCMC species database).